Bộ Tài chính vừa chính thức rút đề xuất áp thuế 20% trên phần lãi khi cá nhân chuyển nhượng bất động sản trong dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân. Thay vào đó, cơ quan này quyết định giữ nguyên mức thuế 2% trên giá chuyển nhượng từng lần, như đang áp dụng hiện nay.
Đề xuất gây tranh cãi
Trước đó, dự thảo Luật Thuế TNCN có phương án tính thuế theo phần chênh lệch giữa giá bán và giá mua, trừ đi chi phí hợp lý, với mức thuế suất 20%. Bộ Tài chính cho rằng đây là cách tiếp cận công bằng hơn, phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng thời giúp hạn chế tình trạng đầu cơ bất động sản.
Tuy nhiên, đề xuất này vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Các chuyên gia cho rằng trong bối cảnh dữ liệu về giao dịch nhà đất còn thiếu minh bạch, việc xác định giá mua, giá bán và chi phí thực tế là rất khó. Nguy cơ phát sinh tình trạng “hai giá” — một giá ghi trong hợp đồng để nộp thuế và một giá thực tế — vẫn hiện hữu, dẫn đến thất thu ngân sách.
Lý do rút đề xuất
Theo Bộ Tài chính, hệ thống dữ liệu đất đai và giao dịch bất động sản hiện nay chưa đồng bộ, hạ tầng công nghệ thông tin chưa đủ để triển khai cách tính thuế phức tạp. Nếu áp dụng ngay, việc thu thuế theo lãi có thể gây rối loạn, làm tăng chi phí tuân thủ cho cả cơ quan quản lý và người dân.
Ngoài ra, nhiều chuyên gia cảnh báo mức thuế 20% có thể khiến giá bán nhà đất đội lên, do người bán thường chuyển gánh nặng thuế sang người mua. Điều này sẽ tác động tiêu cực đến nhóm có nhu cầu mua ở thực, trong khi mục tiêu hạn chế đầu cơ chưa chắc đạt được.
Giữ nguyên thuế 2% từng lần chuyển nhượng
Với quyết định mới, cá nhân khi chuyển nhượng bất động sản vẫn nộp thuế TNCN 2% trên giá trị hợp đồng. Cách tính này được đánh giá là đơn giản, dễ thực hiện và giúp cơ quan thuế dễ quản lý, hạn chế rủi ro thất thu.
Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu phương án đánh thuế theo lãi trong tương lai, khi cơ sở dữ liệu đất đai đầy đủ hơn, minh bạch hơn và hạ tầng quản lý thuế sẵn sàng.
Kinh nghiệm quốc tế
Nhiều quốc gia hiện áp dụng thuế chuyển nhượng bất động sản dựa trên lợi nhuận, nhưng thường có lộ trình rõ ràng:
-
Singapore: áp thuế 100% nếu bán trong năm đầu, giảm dần theo số năm nắm giữ.
-
Mỹ (California): thuế suất lũy tiến từ 24% (nếu bán trong năm đầu) xuống còn 14% sau 5 năm.
-
Đức: đánh thuế thu nhập từ bất động sản theo khung thuế TNCN, dao động 14–42%.
-
Malaysia, Đài Loan: cũng áp mức thuế khác nhau tùy thời gian giữ tài sản.
Những mô hình này cho thấy đánh thuế theo lãi là xu hướng chung, nhưng đòi hỏi dữ liệu minh bạch và cơ chế kiểm soát hiệu quả.
Tương lai chính sách thuế Bất động sản
Việc rút đề xuất thuế 20% được coi là bước đi thận trọng, giảm bớt lo ngại của thị trường trong ngắn hạn. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng về lâu dài, Việt Nam cần một cơ chế thuế công bằng hơn, đánh vào lợi nhuận thực tế thay vì chỉ dựa vào giá trị hợp đồng.
Điều này không chỉ góp phần chống đầu cơ, mà còn đảm bảo sự công bằng giữa các nhóm người dân, tạo nguồn thu bền vững cho ngân sách nhà nước.
Đăng nhận xét